9 Nisan 2012 Pazartesi

Protestan Ahlakı.

         Öncelikli olarak şunları söylemek isterim ki sabah sabah bile olsa yazı yazmaya vakit bulabildiğim için çok mutluyum çünkü uzun zamandır gerçekten başımı kaşıyacak vaktim olmadı, bundan sonra da olabilecek gibi gözükmüyor pek ama olsun seviyorum koşuşturmacalı, hayalli, planlı , kendini geliştirmeceli hayatı. Hayatım da birkaç insanın vakıf olduğu birkaç plan uğrunda koşuşturuyorum, koşuşturmam sonuçsuz kalacak olsa dahi umursamayacağımdan, koşarken mutluyum be abi. Konumuza dönelim artık.


         Protestan Ahlakı....İslamiyet'in etik ve ahlak anlayışı....Kapitalizm'in daha doğrusu Liberalizm'in getirdiği bireycilik anlayışı...Türk vatandaşlarındaki Arap kültürü...Faşizm'in ulvi devleti....vs...

       
         Doğulu olmak, bu tezi okuduğumda protestan olmakmış gibi geldi bana.. Gerçekten insanların yaşadığı bu kimlik karmaşasından sıyrılmanın yolu, taklit yoluyla öğrenmeden öte geçip işin özünde(belki teorisinde) anlatılan şeylere bakmaya bağlı olabilir.. Çünkü sandığınız o Vahşi Kapital insanlar sanıldığının aksine protestan oldukları için öyle değillermiş... Protestan ahlakını günümüzde ahlaksızlık olarak görenlerimiz çoktur. Sebebi belki de Türk kültürünün arasına karışmış Arap kültürüdür, belki muhafazakarlık akımının etkisiyle reddetmeciliktir bilemiyorum ancak ahlaksız olduğu iddia edilir protestanların. Reform'un önemini bir kez daha kavrıyorsunuz belki de bu sayede, orta okul bilgilerinizden uzaklaşıp reformun derinlerine iniyorsunuz; neden,nasıl, niye sorularının cevaplarını daha bir net duyabiliyorsunuz incelediğinizde Protestan Ahlakını..
         
          İslamiyet dedik evet yanlış anlaşılmasın hiçbir kültür veyahut din öğesini birbirine benzeştirmek amacı gütmeden yazıyoruz, sadece bizim bakış açımızdan görünenleri paylaşıyoruz sizlerle. İslamiyet'i çoğumuz kulaktan dolma dahi olsa biliriz, en azından 3-5 uygulayıcısını, inanan diyebildiğimiz insanları görürüz. İşte onların sosyal ortamda sahip oldukları hem "senin dinin sana benim dinim bana" cılık hem "ümmet" çilik hem "yaratılanı severiz yaratandan ötürü" cülük karışımı birşeymiş Protestan ahlakı. sadece bunları içeriyor dememiz tabiki mümkün değil fakat kafanıza oturması için elbet ray döşemek zorundayım.
         
           Kapitalizm'in en vahşi hali ve zengin çoğu isnanın Max webber'e göre protestan olaması. Protestanlık savurganlık bir kenara tasarrufu öğütleyen bir ahlak anlayışına sahip, bir nev'i İslamiyet'in israf anlayışı gibi. Kapitalizm'deki vahşetin yaşatıldığı insanlar, protestan ahlakıyla alakası olamadan bu muamelelere maruz kalmışlar. Ha her işin bokunu çıkaran olduğu gibi  israfın yada tasarrufun bokunu çıkaranlardan işçilerin ücretinden tasarruf etmeyi düşünmüş. Tekrar söylüyorum doğruluğunu sorgulamam.

          Libaralizm'in bireycilik anlayışı, özel alan, özel yaşam kavramları. Siz hiç doğuluyla tanışmadıysanız bilmezsiniz belki, kısa bir anektod anlatayım. "Farsi bir adamın oğlu olan Türk adam evlenir ve babasını evine buyur eder, babasının televizyon sevmediğini bilmesi üzerine televizyonu yatak odasına saklayacaktır çünkü girmezse bir tek oraya girmez ev de diye düşünmektedir. Yalnız bunu yeterli bulmayan Türk televizyonu karyolanın altına yorgana sararak saklar ki hani gelse bile yatak takımı sansın Farsi babası. Buyur edilen Farsi adam buyur edildiği salonda uyumak ister, gece geldiğinden olsa gerek diye yatagı hazırlanır,yatar ve bir bardak su dışında hiçbirşey tüketmez. Sabah kaltığında hazırlanır, giyinir ve bekler. Lavabo için dahi olsa dışarı çıkmaz. Evin Beyi, Farsi adamın oğlu odaya gelir baba kahvaltı yapalım der mutfağa çağırır, farsi adam salonda yattığı yerde yapılmasını teklif eder ve babasını kırmayan oğul babasıyla salonda kahvaltı ederler, muhabbet ederler. Sonra gitmek vaktinin geldiğini söyleyen Farsi adam evin başka hiçbir yerine göz ucuyla dahi bakmadan evden çıkar, hayırlı dualarını eder ve ayrılır." Günümüzde bunu oğlunun evinde yapanı bırakın başkasının evinde yapan kalmadı farkındaysanız. Bu adam doğludu, Farsi olduğu için değil gerçekten doğulu olduğu için doğulu diyorum kendisine ve "Özel Yayat", "Özel Yaşam" konularında kimsenin dikkat etmediği kadar dikkatliydi. Şimdi Protestan ahlakında yada Liberalizm'in bireycilik anlayışını basit bir özel yaşam, özel hayat şeklinde yorumladığımızda bile ne kadar güzel birşey olduğunu görebiliyoruz. Biz özgür olmak için başkalarının özgürlüklerini yıkan insanlar olduk artık... Herkesin Modern anlamda özgür olduğu bir dünya da kimse özgür değildir unutulmasın.

          Türk kültüründeki kadın evnin kadını, çocuklarının anası olacak anlayışı, Türk kültüründe dememize rağmen başından beri Türk kütlründe olan birşey değildi. Arap kültüründen gelme bu yaşayış tarzının hiçbir emaresi Orta Asya Türklerinde görülmezdi. Klasik Hatun'un onaylamadığı yasa yürülüğe girmez muhabbetinden çok, evlilikle alakalı şunları anlatayım. Eski türklerde bir kadınla evlenmek isteyen erkek, kadınla ok atmak, bilek güreşi yapmak zorundaydı ve eğer bayan beğenmezse evlenemezdi. Şimdi Kızlarımızı hatta Karılarımızı satar olduk. Muhafazakar veyahut milliyetçi olduğumdan böyle demiyorum, gerçekten doğrusunun bu olduğuna inandığım için böyle söylüyorum. Yerleşmiş kültürü bırakmamız çok zor ama Nazım'da şöyle demiş :"Ben yanmasam, sen yanmasan, biz yanmasak, nasıl çıkar karanlıklar aydınlığa..."..

          Devleti umursamayan bir anlayış olarak gösteriliyor bireycilik.. Evet liberalizm Devleti ulvileştirmez,kutsamaz kabulümüzdür ancak devletin gerekliliğinden de bu zamana kadar hiç vazgeçememiştir. Devlet olgusu zaten yok edilebilecek gibi gözükmüyor şu günlerde. Birey belki bireysel davrandığında protestan ahlakına göre yaşadığında diğer tüm bireylere karşı ödev ve görevlerini yerine getirdiğinden, devletine karşı da görevlerini yerine getirdiğinden devlet kendiliğinden belki bir A.B.D. ye dönüşebilecektir. Toplumu umursar protestan ahlakı, bireycidir ama toplumcudur da işte.

      Millet nasıl İslamiyet'i hakkıyla anlatamıyorsa, benim de Protestan ahlakını hakkıyla anlatmamı beklememelisiniz. Giriş mahiyetindeki bu yazı sadece ilgi doğurmak amaçlıdır, özellikle zannedildiği gibi siyaseten hiçbir amaca hizmet etmez. Makaleyi okumanızı öneririm.http://www.e-akademi.org/incele.asp?konu=WEBER%92%DDN%20%93PROTESTAN%20AHLAKI%20ve%20KAP%DDTAL%DDZM%DDN%20RUHU%94%20ADLI%20K%DDTABININ%20%DDNCELENMES%DD&kimlik=1189422995&url=makaleler/gaslan-1.htm  Bu adresten özetini bulabileceğiniz ancak tavsiyem kitabını komple okumanız.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder